Lemaât, Aşka ve Âşıklara Dâir

Lemaât XIII. yüzyıl Anadolu coğrafyasında kaleme alınmış bir sûfî metnidir. Döneminde ilgiyle karşılanmış olan bu metin, Sadreddîn Konevî tarafından “Lemaât be hakikat lübb-i füsûs est” Fusûsul-Hikemin lübbü/özü olarak nitelenir. Bu yüzden olsa gerek, ilgili literatürde Fusûsun Fars dilinde yapılmış bir şerhi olarak anılır.
Son dönemin önde gelen sûfîlerinden Fusûs ve Mesnevî şârihi, mûsikîşinâs Ahmed Avni Konuk’un tercüme ve muhtasar şerhi olan elimizdeki Lemaât metninden bir kaç bölümü sunuyoruz;
Âşıklığın Şartı Hakkında 21. Lem’a

جواهی به فراق کوش و خواهی به وصال

من فارغم از هر دو مرا عشق تو بس

İster firâka ister visâle çalış. Ben her ikisinden fâriğim. Bana senin aşkın kâfidir.

بلکه باید فراق را دوست تر دارد از وصال و بعدش مقربتر از قرب بود و هجرت سودمندتر از وصل.زیرا که در قرب و وصال بصفت مراد خود است و در بعد و فراق به صفت مراد محبوب.

Belki firâkı visâlden ziyâde sevmek lazımdır. Onun bu’du kurbundan daha yakınlaştırıcı ve hicri visâlinden daha fâidelidir. Çünkü kurb ve visâlde muhib, kendi murâdının sıfatı ile, ve bu’d ve firâk da mahbûbun murâdının sıfatı iledir.
Âşık’ın Ma’şûku Murakabesi Hakkında 25. Lem’a

آزادی و عشق چون نمی آید راست

بنده شدم و نهادم از یکسو خواست

Hürriyet ile aşk bir araya gelemeyeceğinden, ‘bende’ oldum ve bir yandan isteği terk ettim.
Âşık ve Ma’şûkun Varlığı Hakkında 2. Lem’a

معشوق و عشق و عاشق هر سه یکی است اینجا

چون وصل در نگنجد هجران چه کار دارد

Ma’şûk, aşk ve âşık, her üçü de bu makamda birdir. Bu makâma visâl sığmazken hicrânın ne işi var.

در نعت رسول اکرم-Fahreddîn-i Irâkî

23012013

دوستی حق نیابی در دلی بی‌دوستیش 

مهر او و مهر حق همه یکجا زنند

هر که او دعوی بینایی کند بی پیرویش 

 رهروانش خاک در چشم جهان پیما زنند

Onun dostluğu olmadan gönülde, Hakk’ın dostluğunu bulamazsın
Onun şefkat mührüyle Hakk’ın mührünü aynı yerde vururlar
Onun izinden gitmediği halde gözünün gördüğünü söyleyen kişinin
Gören gözlerine erenler, toprak saçarlar