Motivasyon Nedir?

Motivasyon kelimesi Latince “movere” kelimesinden

turemiştir. Anlamı İngilizce “to move” yani

“harekete geçmek, hareket etmek” olarak Turkceye

cevrilir. Motivasyon bireyde davranışı tetikleyen,

yonlendiren ve devamlı hale getiren icsel bir guc

olarak tanımlanır (Steers ve diğerleri, 2003). Motivasyon

teorileri ise insan davranışları neden ve nasıl

tetiklenir ve yonlendirilir sorularına cevap ararlar.

Motivasyon eğitim psikolojisi alanında en

onemli kavramlardan biridir. Aslında evrensel olarak kabul gormeyen bircok motivasyon

teorisi olmasına rağmen motivasyon teorileri genel olarak içerik ve süreç

teorileri olmak uzere sınıfl andırılır.

Eğitim bilimleri alanında oldukca yaygın kullanım alanına rağmen motivasyonun

tanımı uzerinde net bir fikir birliğine varılamamıştır. Uzmanlar genel olarak

motivasyonu insan davranışını tetikleyen, yonlendiren ve devamlılığını sağlayan

icsel bir guc olarak tanımlamaktadır. Bu ucleme elbette Dornyei’nin (1996)

 

ifadeleriyle ortuşr. Ona gore, “motivasyon teorileri genel olarak bireyin neden

boyle davrandığını, bireyi bu davranışa iten tetikleyicinin ne olduğunu ve oluşan

mevcut davranışın nasıl yonlendirildiğini ve davranıştaki devamlılığının nasıl sağlandığını

acıklamaya calışır ve bireyin herbir davranışı ayrı bir motivasyon teorisiyle

ilişkilendirir.” 

Anlam yükleme teorisi (attribution theory), arzulanan başarı (achievement

motivation), kaygı (anxiety) ve öz-saygı (self-esteem) motivasyonun temel yapıları

olarak adlandırılır. Motivasyonun bilinen en iyi teorilerinden biri anlam yukleme

teorisidir. Şuphesiz ki anlam yukleme teorisi ile ilgili en iyi araştırmalar Weiner

 

(1979) tarafından yapılmıştır. Anlam yukleme teorisi bilgiyi araştırmanın insan

gudulenmesinin temel sebebi olduğunu iddia eder.

Motivasyonun yapılarından biri olan arzulanan başarı anlam yukleme teorisi

 

ile yakından ilişkilidir. McClelland ve diğerleri (1953) “başarıya ihtiyaç” olarak adlandırılan

gudu turu uzerine araştırmalar yapmışlardır. Arzulanan başarı bireyin

başarı olcutu olarak en iyi standartlara ulaşma cabası ile ilişkili eylemler anlamına

gelmektedir (Vidler, 1977). Ayrıca bireydeki başarı-eğilimli davranışlar icerisinde

bir dizi faktor vardır. Bunlar başarma gudusu, başarısızlıktan kacınma gudusu,

olası başarı algısı ve icsel başarı değeridir.