Yabancı dil öğreniminde yeni teknikler

Eğitimin en önemli işlevlerinden biriside öğrencide varolan yetenekleri ortaya çıkarmak ve geliştirmektir. Geleneksel eğitim sisteminde öğretmenler öğretim sırasında öğrenciyi sürece aktif olarak katmayan öğretmen merkezli yöntem ve teknikleri uygulaya gelmişler ve kendilerini yenilemeye ihtiyaç duymamışlardır. .Milli Eğitim Bakanlığınca yenilenerek 2004-2005 öğretim yılında uygulamaya konulan yeni eğitim proğramı öğrenciyi merkeze almış, pek çok yeni yöntem ve tekniğin kullanılmasına da olanak sağlamıştır.
Yeni program yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanmıştır. Bu yaklaşıma göre öğrenme; bireyin kendi deneyimlerinden anlam çıkarması ve yeni bilgilerin öğrenci tarafından inşa edilmesidir (Aykaç,S:62,2005). Çoklu zeka, aktif öğrenme gibi yeni yaklaşımlar bu proğramda yer almaktadır. Öğretme-öğrenme sürecinde tek ve vazgeçilmez bir yöntem yoktur. Önemli olan amaca uygun doğru yöntem ve tekniklerin seçilmesidir.Yeni yöntemlerin yanında amaca uygunsa geleneksel yöntemlerde kullanılabilir. Öğretmen sınıftaki öğrencilerin özelliklerine, ilgi ve ihtiyaçlarına, konunun amacına göre farklı yöntem ve teknikleri bir arada kullanırsa amaca ulaşmak daha kolay olacaktır. Türk eğitim sisteminin başarı gösterdiği birçok alanın yanı sıra bazı alanlarda yeterli verim alınamamakta olup bu alanlardan birisi de yabancı dil öğretimidir.(Kınsız.S:68,2006). Ülkemizde uzun yıllardan beri yabancı dil eğitimi eksikliği açıkça bilinmekte ve eğitim sistemimizdeki bazı eksikler nedeniyle öğrenciler yabancı dile tam hakim olamamaktadırlar (Güney,Güney,2006).Günümüzde eğitimin her alanında oluşturmacı yaklaşım uygulanmaya çalışılırken yabancı dil öğretiminde de yeni yaklaşım ve yöntemlere yer verilmiştir. Ancak Yabancı dil öğretmeni olmayan yada pedogojik yönden yetersiz olan öğretmenlerle yeni yöntem ve teknikleri uygulamak oldukça zordur. (Kömür,2007) Türkiye şartlarında bazı köy ve kasaba ilköğretim okullarında bir veya birkaç sınıf öğretmeni tüm derslere girmek zorunda kalmaktadır. İngilizce derslerine farklı branşlardan öğretmenler girmekte bunların çoğunluğunu da sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır (Ünal,2007). Yabancı dil derslerine giren öğretmenlerin kendilerini bu konuda geliştirmeleri, hizmet içi eğitimlere alınmaları gerekmektedir.
Son yıllarda yabancı dil öğretimi öğrenci merkezli olmaya başlamıştır. Çıkış noktası dil ile ilgili genellemeler değil öğrenmenin kendisini oluşturmaktadır.NLP, çoklu zeka, tüm beyin öğrenimi bu eğilimi yansıtmaktadır. 2007-2008 yşılında uygulamaya konulan İngilizce programı da yapılandırmacı yaklaşıma uygun olarak hazırlanmıştır. Buna göre her ünitede mutlaka okuma, dinleme, konuşma ve yazmaya yer verilmiştir (Teacher’s Book,2007). Öğrenen ve öğreten arasında güvene dayanan etkili bir yabancı dil öğrenme ortamını oluşturma çaba sarf etmeyi gerektirir. Yabancı dil öğretimi ancak öğrenci merkezli yöntemler ve uygun teknolojiler kullanıldığında etkili bir biçimde gerçekleşebilir. (Gömleksiz.s:363,2006).
Aktif öğrenme yöntemleri içinde pek çok yöntem ve teknik yer almakla birlikte bu çalışmada öğrenci katılımı ve ilgisinin en fazla olduğu, öğretmenlerce çok fazla bilinmeyen İstasyon yöntemi ve kavramsal karikatüre yer verilmiş, yabancı dil derslerinde bu tekniklerin kullanıldığı etkinlik örnekleri sunulmuştur.
Yöntem
Bu çalışmanın teorik olarak verilen istasyon yöntem ve kavramsal karikatür tekniğinin eğitim ortamında uygulamasına dönük etkinlik örneklerinden oluşmaktadır.
Kavramsal karikatürler:
Kavramsal karikatürler öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgıları veya düşünme biçimleri insan yada hayvan figürleri ile tartıştırıldığı, düşündürüldüğü karikatür türü çizimlerdir(Aykaç,S:160-2005). Öğretim süreci içinde kullanılan kavram karikatürleri genellikle günlük olaylarla ilgili konuları tartışmalı olarak karikatürize ederler. Kavram karikatürleri öğrencilere alternatif görüş sunma, görüşleri paylaşma, düşünceleri tartışmalarla geliştirme fırsatı verir. Ayrıca bu tür karikatürler öğrenme güçlüğü, isteksizliği olan öğrenciler içinde etkili bir yöntem olduğu tespit edilmiştir. Günlük olaylardan seçilen konuların daha çok kavram yanılgılarına düşülen konular içermesi ve bilimsel kabul gören bir doğru görüşün yer almasına dikkat edilir (Pekmez ,Moralı,Uğurel-2006). Kavram karikatürleri yapısal açıdan bilinen karikatürlerden farklı olup içerisinde mizahi ve abartılı unsurları barındırmamaktadır. Olay ve karakterlerin çizgiler ile anlatılması onlara karikatür özelliği yüklemektedir .Genel olarak üç ya da daha fazla karakterin günlük bir olay hakkında karşılıklı soruları ya da fikirleri konuşma balonları ile sunulmaktadır (Uğurel-Moralı ,S:32,2006)
Yararları;
1.Görsel ve ilgi çekicidir.Öğrenciler kendilerini güldüren figürleri izlemekten hoşlanırlar.
2. Komik olarak işlenen fikirler farklı fikirleri savunmayı kolaylaştırır.
3.Kavram yanılgılarını kısa sürede ortaya çıkararak sınıf ortamında tartışma yaratılmasına olanak sağlar.
4.Yaratıcı düşünceyi geliştirir. Görselliğe dayalı zengin bir öğrenme ortamı yaratır..
Uygulamada İzlenecek Yollar:
Öğretmen konuya ilişkin düşünceleri karakterize eder.
Öğrencileri benzer karikatürler çizmeye yönlendirir.
Tahtaya, posterlere yada çalışma kağıtlarına karikatürler çizdirilir.
Tartışan karakterler sınıfa tanıtılır.
Öğrencilerin karakterlere katılıp katılmadıkları belirlenir.
Yapılan tüm çalışmalar sınıfta uygun yerlere asılır.
Sınıfça konu çalışmalar üzerinde tekrar edilir (Aykaç,S:160-2005).

Etkinlik Örneği: 4.Sınıf Ünite 11-Food and Drink

Yazılı yiyecek ve içecek isimleri (some milk, a lemon, an apple, a carrot,s ome meat, an orange, an egg, some chese, a pear, some limonade, some salami) ve numaralanmış resimler olan çalışma kağıtları öğrencilere dağıtılarak eşleştirme yapmaları istenir.
Öğrenciler sınıf mevcuduna göre 3- 4 gruba ayrılır. Her gruba bir adet büyük ebatlı karton yada kağıtlar dağıtılarak öğretmen tarafından tahtaya çizilen daire,çiçek,yıldız yada farklı karakterler öğrencilere çizdirilerek bu karakterlere bir isim vermeleri istenir.


Bu karakterlerin hangi yiyeceklerden yemesini istiyorlarsa o yiyeceğin ismini ve resmini karakterin etrafına çizmeleri istenir.Çizimler tahtaya asılır, hangi karakterin neler yediği, hangisinin daha sağlıklı ve dengeli beslendiği bulunmaya çalışılır. Yeni öğrenilen yiyecek ve içecek isimleri birlikte tekrar edilir. Öğrencilerin bunları defterlerine yazmaları istenir .

İstasyon Yöntemi:

Bu yöntem bütün sınıfın her aşamada (her istasyonda) çalışarak bir önceki grubun yaptıklarına katkı sağlayarak bir basamak iler götürmeyi, yarım kalan işi tamamlamayı öğreten bir yöntemdir. Sınıfın tamamı 3-4-5 ya da daha fazla istasyona bölünür. Bu istasyonlar örnek olay, neden sonuç değişkenlerini yazma, slogan yazma, afiş hazırlama, şiir –öykü yazma gibi istasyonlar olabilir. Her istasyona gidecek öğrenciler belirlenir. Tüm öğrenciler görev alır. Her gruba bir gözlemci yada istasyon şefi atanır (bu işi öğretmende üstlenebilir). Şef gruba klavuzluk yapar, iş bitince ürünleri toparlar. Gruplar istasyonlara dağılı, her grup gittiği istasyonda 10 dakika çalışır. Süre sonunda gruplar yer değiştirir. Tüm grupların tüm istasyonda çalışması sağlanır.İstasyona gelen her yeni grup bir önceki grubun bıraktığı yerden devam eder. Süre sonunda tüm grupların işleri toparlanır.Yapılan çalışmalar sergilenir, şiirler öyküler okunur, afişler asılır.(Sönmez,S:255,2007.Gözütok,S:254,2006. Aykaç,S:232,2006)

Etkinlik Örneği: 5.Sınıf 8.Ünite-My Favorite Activites

Öğrencilere kasetten Konu ile ilgili diyalog dinletilir. İngilizce ders kitabından 71.sayfadaki resimler incelenir ve sevilerek yapılan aktiviteler okutulur(Skating,reading,playing computer games,listening to music,doing puzzles,playing football,swimming,dancing, v.b) Mümkünse projeksiyondan çeşitli aktiviteler gösterilerek bunların ne olduğu öğrencilere buldurulur. Sınıf 4 istasyona ayrılır. Her gruba bir istasyon şefi seçilir.
1.İstasyon:Öykü
Sevilen ve sevilmeyen aktivitelerden oluşan bir öykü oluşturulur.(I love skating,I don’t like cyling,I like listening to music,I hate doing puzzles v.b)
2.İstasyon:Şiir:
Sevilen yada sevilmeyen aktiviteleri içeren bir şiir yazdırılır.
3.İstasyon:Slogan yazma
Sağlıklı aktivitelerle ilgili sloganlar bulunup yazdırılır.
4.İstasyon:Afiş
Sevilen aktivitelerin resimle anlatıldığı bir afiş hazırlatılır.
Her grubun her istasyonda on dakika çalışması, bir önceki grubun çalışmasını sürdürmesi, son on dakikada ise çalışmaların tamamlanması belirtilir. Süre sonunda istasyon şefleri yada öğretmen tarafında bitirilen işler toparlar.Her istasyonun çalışması öğrenciler tarafından sınıfa sunulur. Slogan ve afişler asılır, öykü ve şiirler okunur.

Sonuç
2007-2008 öğretim yılında uygulanmaya başlayan İlköğretim okulları İngilizce programı ve kitapları incelendiğinde her konunun farklı etkinliklerle anlatıldığı, renkli bulmaca ve oyunlarla süslenmiş çalışmalar olduğu, ancak yeni yöntem ve tekniklerin yer almadığı görülmektedir. Bu kitaplar hem öğretmen hem öğrenciler açısından oldukça yararlıdır. Ancak bu çalışmalarda çeşitli yöntem ve teknikler kullanıldığında yabancı dil öğretimi daha zevkli ve öğretici olacağı düşünülmektedir. Yukarda etkinlik örneği verilmiş olan yöntem ve teknikler çoklu zeka teorisine de uygundur.

Öneriler
Yabancı dil öğretmen kılavuzlarında yeni yöntem ve tekniklerin uygulamasına dönük etkinlikler de yer almalıdır.
Milli Eğitim Bakanlığı sitesinde yabancı dil dersi etkinliklerine yer verilmelidir.
Yabancı dil derslerine giren farklı branşlardaki öğretmenlere yeni yöntem ve tekniklerin yabancı dil derslerinde kullanılmasına yönelik hizmet içi eğitim seminerleri verilmelidir.

Kaynaklar
Aykaç,N.Aktif Öğretim Yöntemleri.Naturel.Ankara 2005
Aykaç,N.Aydın,H.Öğrenme ve öğretme sürecinde Planlama veUygulama.Naturel.2006
Gömleksiz,M.N.(Eylül,200;İngilizce Dil Öğretimi ve NLP.XV Ulusal
Eğitim Bilimleri Kongresinde Bildiri olarak sunulmuştur.Muğla
Gözütok ,D.Öğretim İlke ve Yöntemleri.Ekinoks.Ankara 2006
Güney,A ve Güney,K.(Eylül 2007)Devlet Okulları İlköğretim 4.Sınıflarda
En Uygun İngilizce Öğretim Yöntemi XVI Ulusal Eğitim
Bilimleri Kongresinde Bildiri olarak sunulmuştur.Tokat
Kınsız.M.(Eylül,2006)Yabancı Dil Öğretiminde Başarısızlıkları veTürkÖğrencilerinÖğrenme AlışkanlıklarıÜzerin Düşünceler;XVUlusalEğit.Bil. Kongresinde Bildiri olarak sunulmuştur.Muğla
Kömür.Ş.(Eylül,2007)İçerde Neler Oluyor?8.Sınıf İngilizce Dersine Bir Bakış XVI Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde Bildiri olarak sunulmuştur.Tokat
MEB.Teache;s Book-2007.Time For English Grade 4.
MEB.Studen;sBook2007.TimeForEnglish Grade5.Ersöz,A.
Çakır,A.Özkan,N.Cephe, P.Demir,G.Peker,B.
Moralı,S,Pekmez.E.Ş,Uğurel,I(Eylül,2006;Öğretmen Adaylarının Kavram
Karikatürleri Hakkında Görüşleri XV Ulusal Eğitim Bilimleri
Kongresinde Bildiri olarak sunulmuştur.Muğla
Sönmez.V.Öğretim İlke ve Yöntemleri.Anı yayıncılık,Ankara 2007
Uğurel ,I veMoralı ,SKarikatürler ve Matematik Öğretiminde
Kullanımı;Milli Eğitim Dergisi Güz-Sayı 170- 2006
Ünal,M.(Eylül,2007İlköğretim Yabancı Dil Proğramının Sınıf öğretmenliği Adaylarının Görüşlerine göre DeğerlendirilmesiXVI Ulusal
Eğitim Bilimleri Kongresinde Bildiri olarak sunulmuştur.Tokat